Dziedziczenie niemieckiej emerytury w Niemczech – sprawdź, jak uzyskać rentę wdowią po małżonku

Dziedziczenie niemieckiej emerytury to temat, który budzi wiele pytań, zwłaszcza wśród osób mieszkających w Niemczech lub mających bliskich za granicą. W przypadku śmierci współmałżonka niemiecki system emerytalny przewiduje wsparcie finansowe w postaci renty wdowiej. W poniższym artykule przybliżymy, komu przysługuje prawo do niemieckiej renty po mężu, jakie są zasady jej wypłaty oraz jakie kwoty można otrzymać.

Komu przysługuje roszczenie o wypłatę renty wdowiej w Niemczech?

Prawo do renty wdowiej w Niemczech przysługuje przede wszystkim współmałżonkowi zmarłego. Niemiecki system emerytalny zakłada, że po śmierci osoby ubezpieczonej, jej małżonek ma prawo do wsparcia finansowego, które pozwoli na utrzymanie dotychczasowego poziomu życia. Renta wdowia w Niemczech (Witwenrente) może być przyznana zarówno żonie, jak i mężowi, pod warunkiem, że małżeństwo istniało przynajmniej przez rok przed śmiercią współmałżonka. Należy podkreślić, że dzieci i spadkobiercy nie mają prawa do renty po zmarłym, ponieważ emerytury nie są dziedziczone.

Warto zaznaczyć również, że renta po mężu w niemczech nie jest odrębnym świadczeniem, lecz określa możliwość wypłaty wdowie lub wdowcowi części świadczenia emerytalno-rentowego po zmarłym małżonku w zbiegu z własnym świadczeniem.

Oprócz współmałżonków, prawo do świadczeń mogą mieć także byli małżonkowie, jeśli podczas rozwodu orzeczono prawo do podziału emerytury (tzw. Versorgungsausgleich). W niektórych przypadkach renta może być również przyznana partnerowi życiowemu, pod warunkiem że związek był oficjalnie zarejestrowany. Warto jednak pamiętać, że każda sytuacja jest indywidualna, a ostateczna decyzja zależy od niemieckiego urzędu rentowego. Pewne jest jednak, że jeśli ponownie wejdziesz w związek małżeński, ubezpieczenie emerytalne nie będzie już uwzględniać renty wdowiej.

Dziedziczenie emerytury po mężu w Niemczech – jak uzyskać rentę wdowią?

Aby otrzymać rentę wdowią, konieczne jest złożenie wniosku do Niemieckiego Ubezpieczenia Emerytalno-Rentowego (Deutsche Rentenversicherung). Odpowiednie formularze są dostępne na oficjalnej stronie internetowej tej instytucji, skąd można je pobrać i wypełnić. Warto pamiętać, że świadczenie nie jest przyznawane automatycznie – konieczne jest dopełnienie wszystkich formalności.

Wniosek można złożyć z mocą wsteczną, obejmującą maksymalnie dwanaście miesięcy kalendarzowych przed miesiącem, w którym został on przekazany do urzędu. Oznacza to, że jeśli współmałżonek zmarł w grudniu 2022 roku, a wniosek zostanie złożony dopiero w grudniu 2023 roku, renta wdowia zostanie wypłacona również za cały ten okres.

Należy zapłacić podatek od emerytury w Niemczech, jeśli opodatkowana część ich rocznego świadczenia brutto przekracza ustaloną kwotę wolną od podatku. Do rocznego dochodu brutto wlicza się zarówno własną emeryturę, jak i rentę wdowią. W 2025 roku limit ten wynosi 12 096 euro.

Duża renta wdowia w Niemczech – kto może otrzymać?

Duza renta wdowia z Nniemiec przysługuje osobom, które do momentu śmierci współmałżonka pozostawały w związku małżeńskim i spełniają określone warunki. Aby się o nią ubiegać, zmarły musiał pobierać niemiecką emeryturę lub odprowadzać składki na ubezpieczenie emerytalne przez co najmniej pięć lat. Dodatkowo wdowa lub wdowiec nie mogą zawrzeć ponownego związku małżeńskiego po śmierci partnera.

Oprócz podstawowych kryteriów konieczne jest spełnienie przynajmniej jednego z poniższych warunków: osiągnięcie minimalnego wieku emerytalnego (w 2024 roku wynosi on 46 lat i 2 miesiące), wychowywanie dziecka poniżej 18. roku życia,

sprawowanie opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem lub brak zdolności do pracy ze względu na chorobę, lub niepełnosprawność, która uniemożliwia podjęcie zatrudnienia w przewidywalnej przyszłości.

Duża emerytura po mężu w Niemczech – ile wynosi?

Wysokość dużej renty wdowiej w Niemczech zależy od daty zawarcia małżeństwa oraz wieku współmałżonków. Osoby, które zawarły związek po 2001 roku, mogą liczyć na 55% emerytury, którą zmarły partner otrzymywał lub miałby otrzymać w chwili śmierci. Co więcej, renta rodzinna może zostać zwiększona o specjalny dodatek na dziecko, jeśli wdowa lub wdowiec sprawują nad nim opiekę.

Z kolei osoby, które zawarły związek małżeński przed 1 stycznia 2002 roku i urodziły się przed 2 stycznia 1962 roku, mają prawo do korzystniejszych warunków wynikających ze starego prawa. W takim przypadku renta wdowia z Niemiec wynosi 60% emerytury zmarłego, choć nie przewidziano dodatkowej premii za wychowywanie dzieci.

Mała emerytura w Niemczech po śmierci współmałżonka – kiedy się należy?

Osoby, które nie spełniają warunków do otrzymania dużej renty wdowiej, mogą ubiegać się o tzw. małą rentę wdowią. Dotyczy to szczególnie sytuacji, gdy wdowa lub wdowiec w chwili śmierci współmałżonka nie osiągnęli jeszcze wymaganego wieku emerytalnego. W takim przypadku niemieckie ubezpieczenie emerytalne wypłaca rentę jedynie przez określony czas – zazwyczaj przez pierwsze dwa lata po śmierci partnera. Jest to tymczasowe wsparcie, które ma pomóc w dostosowaniu się do nowej sytuacji finansowej.

Wysokość małej renty wdowiej wynosi 25% emerytury, jaką otrzymywałby zmarły małżonek. Istnieje jednak możliwość zwiększenia tego świadczenia poprzez specjalny dodatek na dziecko, jeśli osoba ubiegająca się o rentę sprawuje nad nim opiekę. Warto dodać, że osoby, które zawarły związek małżeński przed 2002 rokiem, a ich partnerzy urodzili się przed 2 stycznia 1962 roku, mogą skorzystać z przepisów starego prawa. W ich przypadku mała renta wdowia może być wypłacana dożywotnio, co stanowi istotne zabezpieczenie na przyszłość.

Czy przysługuje niemiecka renta wdowia w Polsce?

Osoby, które otrzymały niemiecką rentę wdowią w Polsce, mogą nadal pobierać to świadczenie po przesiedleniu się do kraju. O wysokości renty przekazywanej do Polski decyduje niemiecka instytucja ubezpieczeniowa, kierując się przepisami, na podstawie których zostało ono przyznane. Jeśli obowiązują unijne regulacje dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, renta będzie wypłacana w pełnej wysokości ustalonej przez niemiecką instytucję. Co istotne, w takim przypadku niemiecka renta rodzinna po drugim mężu nie wpłynie na możliwość pobierania wdowiej emerytury w Polsce po pierwszym mężu – świadczenia te mogą być pobierane równocześnie.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, świadczenia wypłacane w ramach pracowniczych programów emerytalnych są zwolnione z opodatkowania. Dotyczy to zarówno świadczeń otrzymywanych przez uczestnika programu, jak i wypłat przekazywanych osobom uprawnionym po jego śmierci. Warunkiem objęcia zwolnieniem podatkowym jest to, że program musi funkcjonować na podstawie przepisów obowiązujących w krajach Unii Europejskiej. Dzięki temu podatnicy nie są zobowiązani do wykazywania tych dochodów w zeznaniach rocznych PIT-36/ZG.

Dziedziczenie niemieckiej emerytury w Niemczech to proces, który wymaga odpowiedniego przygotowania i znajomości przepisów. Wdowa lub wdowiec mogą liczyć na wsparcie finansowe w postaci renty wdowiej, której wysokość zależy od wielu czynników, w tym od stażu pracy zmarłego oraz sytuacji rodzinnej. W przypadku pytań lub wątpliwości warto skorzystać z pomocy specjalistów z Holandia.org, którzy pomogą w dopełnieniu wszelkich formalności oraz w optymalizacji rozliczeń podatkowych z Niemiec.