Czy można otrzymać obywatelstwo niemieckie po przodkach? Jak wpływa ono na na obowiązki podatkowe?

Czy wiesz, że możesz ubiegać się o niemieckie obywatelstwo na podstawie swojego pochodzenia? Jeśli Twoi przodkowie byli obywatelami Niemiec, istnieje szansa, że masz prawo do jego odzyskania lub uzyskania na uproszczonych zasadach. Niemieckie prawo przewiduje wiele możliwości, które pozwalają na legalne potwierdzenie obywatelstwa – od urodzenia w małżeństwie, przez adopcję, aż po specjalne przepisy dotyczące potomków Niemców, którzy utracili obywatelstwo na skutek dawnych regulacji prawnych. Dowiedz się, w jakich sytuacjach możesz starać się o obywatelstwo i jak wpłynie to na rozliczenie z niemieckim urzędem skarbowym.

Kiedy można uzyskać niemieckie obywatelstwo po przodkach?

Niemieckie prawo przewiduje różne sposoby nabycia obywatelstwa, a w niektórych przypadkach istnieje możliwość jego uzyskania na podstawie pochodzenia. Jeśli Twoi przodkowie byli obywatelami Niemiec, możesz sprawdzić, czy spełniasz warunki do odzyskania obywatelstwa lub jego uzyskania na uproszczonych zasadach. Wiele osób posiadających niemieckie korzenie może skorzystać z przepisów umożliwiających nabycie obywatelstwa niemieckiego, nawet jeśli ich rodzina od pokoleń mieszka poza Niemcami. Poniżej przedstawiamy sytuacje, w których można stać się obywatelem Niemiec.

• Przez urodzenie w małżeństwie – jeśli jedno z rodziców było Niemcem, dziecko automatycznie nabywa obywatelstwo niemieckie (od 1975 r.). Wcześniej obowiązywały różne przepisy w zależności od daty urodzenia i płci rodzica.
• Przez urodzenie poza małżeństwem – dzieci pozamałżeńskie matki-Niemki zawsze nabywały obywatelstwo po matce. Dzieci ojców-Niemców mogą je uzyskać od 1993 r., jeśli uznano ojcostwo przed ukończeniem 23. roku życia.
• Przez adopcję – od 1977 r. małoletnie dzieci przysposobione przez rodzica będącego Niemcem automatycznie otrzymują obywatelstwo niemieckie. Wcześniej było to możliwe jedynie na wniosek.
• Przez legitymizację dziecka pozamałżeńskiego – przed 1998 r. nabycie obywatelstwa mogło nastąpić w wyniku późniejszego zawarcia związku małżeńskiego przez rodziców lub uznania dziecka za pochodzące z małżeństwa.
• Przez urodzenie za granicą – dzieci Niemców urodzonych za granicą po 1999 r. nie nabywają automatycznie obywatelstwa niemieckiego, jeśli uzyskują inne obywatelstwo. W takim przypadku konieczne jest zgłoszenie narodzin w niemieckim urzędzie stanu cywilnego w ciągu roku.
• Przez urodzenie w Niemczech – dzieci urodzone w Niemczech od 2000 r., których rodzice są cudzoziemcami, mogą nabyć obywatelstwo, jeśli jedno z nich mieszka tam legalnie od co najmniej ośmiu lat i ma prawo pobytu na czas nieokreślony.
• Przez zawarcie małżeństwa z obywatelem Niemiec – między 1914 a 1953 r. cudzoziemki automatycznie uzyskiwały niemieckie obywatelstwo. Później możliwe było jego nabycie na określonych warunkach, a od 1970 r. małżeństwo samo w sobie nie uprawnia do obywatelstwa.
• Przez przesiedlenie jako późny przesiedleniec lub uchodźca – Niemcy zamieszkujący za granicą mogą uzyskać obywatelstwo, jeśli należą do mniejszości niemieckiej i powrócą do Niemiec na stałe. Możliwe jest również uzyskanie obywatelstwa po spełnieniu określonych warunków dotyczących pobytu.

Wniosek o obywatelstwo niemieckie po przodkach przez złożenie oświadczenia – kiedy można złożyć?

W niektórych przypadkach osoby, które nie nabyły niemieckiego obywatelstwa przez urodzenie, mogą uzyskać je poprzez złożenie oświadczenia. Dotyczy to przede wszystkim dzieci niemieckich matek urodzonych w małżeństwie przed 1 stycznia 1975 roku oraz dzieci niemieckich ojców urodzonych poza małżeństwem przed 1 lipca 1993 roku. W przeszłości miały one możliwość ubiegania się o obywatelstwo w późniejszym terminie, jednak wprowadzenie czwartej ustawy zmieniającej niemiecką Ustawę o obywatelstwie (StAG) z 20 sierpnia 2021 roku przywróciło im to prawo na kolejne dziesięć lat. Ustawa ta obejmuje również ich potomków, umożliwiając im łatwiejsze nabycie obywatelstwa niemieckiego na uproszczonych zasadach.

Do uprzywilejowanego kręgu osób należą również dzieci niemieckich matek, które przed 1 kwietnia 1953 roku utraciły obywatelstwo na skutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem, a także osoby, które przed tą datą straciły obywatelstwo niemieckie w wyniku legitymizacji przez cudzoziemca. Dzięki nowym przepisom potomkowie tych osób mogą również ubiegać się o niemieckie obywatelstwo poprzez prostą procedurę oświadczenia. Wniosek można złożyć we właściwym urzędzie ds. obywatelstwa w Niemczech lub w przedstawicielstwie Niemiec za granicą, przy czym należy spełnić określone warunki formalne.

Obywatelstwo niemieckie a obowiązki podatkowe – czy paszport wpływa na rozliczenie?

Posiadanie niemieckiego obywatelstwa nie jest głównym kryterium decydującym o konieczności rozliczenia podatku w Niemczech. Kluczowym czynnikiem, który bierze pod uwagę niemiecki urząd skarbowy, jest rezydencja podatkowa. Oznacza to, że jeśli mieszkasz i pracujesz w Niemczech, podlegasz tamtejszemu systemowi podatkowemu, niezależnie od posiadanego paszportu. Natomiast osoby, które uzyskały niemieckie obywatelstwo, ale na stałe przebywają w Polsce, nadal są zobowiązane do składania zeznań podatkowych w swoim kraju zamieszkania.

Jeśli masz wątpliwości co do swoich obowiązków podatkowych lub potrzebujesz pomocy w rozliczeniu podatku z Niemiec, możesz skorzystać z usług biura podatkowego Holandia.org. Nasi eksperci pomogą Ci ustalić, gdzie powinieneś rozliczyć się z dochodów oraz przygotują odpowiednie dokumenty, aby uniknąć błędów i niepotrzebnych problemów z urzędem skarbowym.