Niemiecki system podatkowy charakteryzuje się złożonością i precyzją, a jednym z jego fundamentów jest podział na klasy podatkowe (Steuerklassen). Każda z sześciu klas odzwierciedla specyficzną sytuację życiową podatnika, wpływając na wysokość odprowadzanych podatków. W tym artykule skupimy się na 1 klasie podatkowej, analizując jej specyfikę, kryteria przynależności oraz konsekwencje finansowe.

Kryteria przynależności do 1 klasy podatkowej – kto zostanie przypisany do tej grupy?

Pierwsza klasa podatkowa w Niemczech (Steuerklasse 1) przeznaczona jest dla osób uznawanych za samotne z punktu widzenia prawa podatkowego. Do tej kategorii zaliczają się osoby niezamężne i nieżonate, rozwiedzione, owdowiałe (od drugiego roku po śmierci małżonka), pozostające w separacji oraz osoby, których małżonek nie jest rezydentem podatkowym w Niemczech lub mieszka poza Unią Europejską. Przynależność do tej klasy jest automatyczna dla osób spełniających powyższe kryteria. W przypadku zmiany sytuacji życiowej, takiej jak zawarcie małżeństwa czy rozwód, konieczne jest poinformowanie urzędu skarbowego (Finanzamt) o zaistniałych zmianach, aby zapewnić prawidłowe przypisanie do odpowiedniej klasy podatkowej.

Stawka podatkowa w 1 klasie – ile procent podatku zapłacisz?

Wysokość podatku dochodowego w Niemczech jest progresywna, co oznacza, że stawka podatkowa rośnie wraz ze wzrostem dochodu. Dla podatników należących do 1 klasy podatkowej stawki kształtują się następująco:

• dochody do 12 096 euro rocznie: kwota wolna od podatku,
• dochody od 12 096 euro do 66 915 euro: stawka podatkowa zaczyna się od 14% i stopniowo rośnie.
• dochody powyżej d 66 916 euro: stawka podatkowa wzrasta do 42%.
• dochody powyżej 277 825: stosuje się tzw. stawkę podatkową dla "najbogatszych" wynoszącą 45%.

W praktyce oznacza to, że im wyższy dochód, tym wyższy procent podatku zostanie naliczony. Na przykład, osoba zarabiająca 30 000 euro rocznie zapłaci średnio około 20% podatku dochodowego.

Ile wynosi kwota wolna od podatku w 1 klasie podatkowej?

Kwota wolna od podatku w Niemczech to część dochodu, która nie podlega opodatkowaniu. Dla podatników w 1 klasie podatkowej w 2025 roku wynosi ona 12 096 euro rocznie, co przekłada się na około 1000 euro miesięcznie. Oznacza to, że dochody do tej kwoty nie są opodatkowane, a podatek naliczany jest dopiero od nadwyżki ponad tę kwotę.

Składki na ubezpieczenia społeczne w 1 klasie podatkowej – jakie będą potrącenia z wynagrodzenia?

Oprócz podatku dochodowego, pracownicy w Niemczech zobowiązani są do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, które obejmują:

• ubezpieczenie emerytalne – 9,3% od wynagrodzenia brutto, przy czym pracodawca pokrywa drugą połowę składki,
• ubezpieczenie zdrowotne – 7,3% od wynagrodzenia brutto, z możliwością dodatkowej składki zależnej od wybranej kasy chorych; pracodawca pokrywa połowę tej składki,
• ubezpieczenie na wypadek bezrobocia – 1,3% od wynagrodzenia brutto, z równym udziałem pracodawcy,
• ubezpieczenie pielęgnacyjne – 1,525% od wynagrodzenia brutto; osoby bezdzietne powyżej 23. roku życia płacą dodatkowo 0,35%.

Łącznie składki na ubezpieczenia społeczne wynoszą około 19,425% wynagrodzenia brutto, przy czym pracodawca pokrywa połowę tych kosztów.

Ulgi i odliczenia dostępne w 1 klasie podatkowej

Podatnicy należący do 1 klasy podatkowej w Niemczech mają możliwość skorzystania z różnych ulg i odliczeń, które mogą znacząco obniżyć ich obciążenia podatkowe. Podstawową ulgą jest kwota wolna od podatku, która w 2025 roku wynosi 12 066 euro rocznie, co oznacza, że dochody do tej kwoty nie podlegają opodatkowaniu, a także starać się o różne świadczenia takie jak Kindergeld.

Dodatkowo dostępne są zryczałtowane odliczenia związane z kosztami uzyskania przychodu, wynoszące 1 230 euro. Podatnicy mogą również odliczyć wydatki specjalne w wysokości 36 euro oraz skorzystać z ulg na dzieci, takich jak zasiłek opiekuńczy, edukacyjny i szkoleniowy, który wynosi 1 320 euro.

Dla samotnych rodziców wychowujących dziecko istotne jest, że mogą dokonać zmiany klasy podatkowej w Niemczech na 2 klasę podatkową (Steuerklasse II), która oferuje korzystniejsze warunki podatkowe niż 1 klasa. Aby skorzystać z tej ulgi, należy złożyć odpowiedni wniosek w urzędzie skarbowym.