Urlop macierzyński w Holandii od A do Z – ile trwa, komu przysługuje i jak go dostać bez stresu?

Macierzyństwo w Holandii to nie tylko emocje, ale i konkretne prawa. Jeśli pracujesz lub prowadzisz działalność na terenie tego kraju, możesz liczyć na płatny urlop macierzyński z pełnym zasiłkiem – nawet przez 20 tygodni. Sprawdź, komu przysługuje macierzyńskie w Holandii, jak wygląda podział urlopu i ile dokładnie wynosi zasiłek macierzyński od 2025 roku.

Planujesz dziecko w Holandii? Sprawdź, ile dokładnie wynosi zasiłek macierzyński i jak go uzyskać krok po kroku!

Jeśli właśnie jesteś na etapie planowania powiększenia rodziny lub spodziewasz się dziecka w Holandii, na pewno chcesz wiedzieć, jakie świadczenia przysługują Ci w tym wyjątkowym czasie. I bardzo dobrze – bo urlop macierzyński w Holandii to temat, który może wydawać się prosty, ale diabeł tkwi w szczegółach. Od 1 stycznia 2025 roku przyszłe mamy mają prawo do 16 tygodni w pełni płatnego urlopu macierzyńskiego (a przy ciąży mnogiej nawet 20 tygodni), przy czym wysokość zasiłku macierzyńskiego wynosi 100% średniego wynagrodzenia brutto z ostatnich 12 miesięcy. Jest jednak jeden haczyk – obowiązuje limit dzienny. Maksymalna kwota świadczenia to €290,67 dziennie, co przy standardowym pełnym etacie w wielu przypadkach oznacza pełne pokrycie dotychczasowej pensji.

Aby z tego skorzystać, trzeba jednak dopilnować formalności – i to z wyprzedzeniem. Wniosek o zasiłek składa Twój pracodawca do urzędu UWV, i powinien to zrobić najpóźniej na trzy tygodnie przed planowaną datą rozpoczęcia urlopu. Ty natomiast musisz poinformować swojego pracodawcę o dacie porodu najpóźniej cztery tygodnie wcześniej. W przypadku osób niepracujących lub przebywających na zasiłku chorobowym, formalności załatwia się samodzielnie. Wszystko brzmi dość technicznie, ale tak naprawdę chodzi o jedno – żeby nie zostać bez wsparcia w momencie, gdy najbardziej tego potrzebujesz. Macierzyńskie w Holandii to naprawdę realne i konkretne zabezpieczenie, z którego warto skorzystać w pełni.

Ciąża w Holandii to nie tylko opieka – to konkretne prawa! Poznaj swoje przywileje zanim powiesz „do zobaczenia, praco”

W Holandii podejście do przyszłych matek opiera się na bardzo przejrzystych zasadach. I dobrze, bo Twoje prawa są tu jasno określone, a system zasiłków i urlopów naprawdę działa. Przede wszystkim warto wiedzieć, że urlop macierzyński w Holandii dzieli się na dwa etapy – urlop ciążowy (zwangerschapsverlof) oraz urlop poporodowy (bevallingsverlof). Ten pierwszy zaczyna się od 4 do 6 tygodni przed planowanym porodem, a jeśli spodziewasz się bliźniąt – nawet od 8 do 10 tygodni wcześniej. Jeśli zdecydujesz się skrócić tę część urlopu, niewykorzystane dni przechodzą na późniejszy okres – dzięki temu masz więcej czasu z dzieckiem już po porodzie.

Druga część urlopu, czyli poporodowy, trwa co najmniej 10 tygodni. To minimum, ale masz opcję rozłożyć niewykorzystane dni w okresie do 30 tygodni po porodzie – o ile oczywiście zgodzi się na to Twój pracodawca. Ten elastyczny system pozwala dostosować powrót do pracy do Twoich realnych potrzeb i sytuacji rodzinnej. Warto zaznaczyć, że prawo do urlopu i zasiłku przysługuje każdej kobiecie objętej holenderskim systemem socjalnym, niezależnie od rodzaju umowy – liczy się to, że jesteś ubezpieczona. Dla wielu kobiet ten przejrzysty podział i konkretne zasady to ogromna ulga, szczególnie w tak emocjonalnym czasie, jakim jest ciąża i pierwsze tygodnie po narodzinach dziecka.

Kiedy zacząć urlop ciążowy, a kiedy kończy się poporodowy? Holenderski system w praktyce – bez niedomówień

W natłoku emocji i przygotowań łatwo pogubić się w terminach – dlatego dobrze wiedzieć, jak precyzyjnie wygląda plan urlopu macierzyńskiego w Holandii. W praktyce wygląda to tak: masz prawo do rozpoczęcia urlopu ciążowego między 4 a 6 tygodniem przed przewidywaną datą porodu. Wybór należy do Ciebie – jeśli czujesz się dobrze, możesz pracować dłużej i „zyskać” dodatkowe dni po porodzie. Jeśli jednak ciąża daje Ci w kość, spokojnie możesz skorzystać z opcji wcześniejszego rozpoczęcia urlopu. W przypadku ciąży mnogiej ten okres wydłuża się do 8–10 tygodni przed porodem – i tutaj elastyczność także działa na Twoją korzyść.

Część poporodowa zaczyna się automatycznie po porodzie i musi trwać co najmniej 10 tygodni, niezależnie od tego, czy dziecko urodzi się wcześniej czy później. Co ważne, jeśli poród nastąpi przed planowanym terminem, Twój całkowity urlop nie przepada – po prostu zaczyna się liczyć od daty porodu i trwa łącznie 16 tygodni. Taki system daje poczucie bezpieczeństwa i pewność, że nie stracisz żadnych dni tylko dlatego, że dziecko przyszło na świat wcześniej niż przewidywano. Jeśli Twoje dziecko wymaga pobytu w szpitalu dłuższego niż 7 dni, masz prawo do dodatkowych 9 tygodni urlopu. To kolejny przykład na to, że holenderskie przepisy naprawdę uwzględniają różne scenariusze i nie zostawiają rodziców samych z problemami.

Samozatrudniona w Holandii? Nie rezygnuj z macierzyństwa ani dochodu – zobacz, co oferuje ZEZ-uitkering!

Bycie samozatrudnioną w Holandii ma swoje plusy – elastyczność, samodzielność, niezależność. Ale kiedy pojawia się temat macierzyństwa, wiele kobiet zadaje sobie pytanie: czy ja w ogóle dostanę jakieś świadczenie? Na szczęście odpowiedź brzmi: tak! Holenderski system przewiduje specjalny zasiłek dla samozatrudnionych kobiet – ZEZ-uitkering, który przysługuje przez 16 tygodni i jest liczony na podstawie dochodów z poprzedniego roku kalendarzowego. I chociaż kwota świadczenia może się różnić w zależności od zarobków, górny limit to ustawowa płaca minimalna, co w praktyce oznacza kilkaset euro miesięcznie wypłacane przez urząd UWV.

Żeby skorzystać z tego świadczenia, musisz złożyć wniosek najpóźniej 2 tygodnie przed planowanym rozpoczęciem urlopu, ale najlepiej zrobić to z wyprzedzeniem – nawet 4 tygodnie wcześniej, jeśli tylko masz taką możliwość. Wniosek możesz złożyć online przez portal UWV, dołączając odpowiednią dokumentację potwierdzającą Twoją działalność i dochody. Co ważne – ZEZ-uitkering możesz otrzymać również wtedy, gdy nie masz stałych klientów, pracujesz sezonowo albo Twoje dochody są zmienne. To bardzo ważne wsparcie dla kobiet prowadzących własny biznes – nie musisz wybierać między macierzyństwem a stabilnością finansową. Holandia pokazuje, że elastyczna praca i opieka nad dzieckiem mogą iść w parze.

Dłuższy pobyt dziecka w szpitalu – jeśli noworodek wymaga hospitalizacji dłuższej niż 7 dni, przysługuje Ci aż 9 dodatkowych tygodni urlopu. To realne wsparcie w momencie, gdy wszystkie Twoje myśli i siły skupione są na zdrowiu maluszka. W przypadku choroby w trakcie urlopu macierzyńskiego, wypłata świadczenia nie zostaje wstrzymana – zasiłek WAZO jest nadal wypłacany, a w razie potrzeby przechodzi w zasiłek chorobowy. To pokazuje, że system uwzględnia nie tylko to, co „standardowe”, ale przede wszystkim to, co ludzkie. Bo przecież nie każda historia macierzyństwa wygląda tak samo – i dobrze, że ktoś to rozumie również w przepisach.

Zasiłek macierzyński a rozliczenie podatku z Holandii – co musisz wiedzieć, żeby nie stracić na rozliczeniu?

Urlop macierzyński w Holandii to nie tylko czas na regenerację i opiekę nad dzieckiem, ale też element systemu zabezpieczenia społecznego, który realnie wpływa na Twoje finanse. Dobrze zaplanowany i poprawnie zgłoszony, daje pewność otrzymania zasiłku w pełnej wysokości – nawet przez 20 tygodni. Jednak warto pamiętać, że świadczenie WAZO, czyli zasiłek macierzyński w Holandii, jest traktowane jako dochód podlegający opodatkowaniu. Oznacza to, że po zakończeniu roku podatkowego, gdy będziesz rozliczać swój podatek dochodowy z Holandii, kwoty otrzymane w ramach zasiłku zostaną wliczone do Twoich rocznych dochodów.

W praktyce nie oznacza to konieczności dopłaty – ale wpływa na końcową kalkulację podatku. Zdarza się, że przez obniżone przychody w miesiącach macierzyńskich (szczególnie jeśli Twój dochód normalnie przekracza dzienny limit 290,67 €), urząd skarbowy może uznać, że wpłaciłaś zbyt wysoki podatek zaliczkowy – i zwróci Ci różnicę. Dlatego tak ważne jest, aby przy rozliczeniu podatku z Holandii dokładnie uwzględnić wysokość otrzymanego zasiłku macierzyńskiego, co pozwala uniknąć nieścisłości i wykorzystać potencjalny zwrot podatku. Jeśli nie masz pewności, jak to zrobić – warto skonsultować się z biurem rozliczającym dochody zagraniczne.